آنالیز روغن صنعتی، یکی از معمول ترین نوع فعالیت ها برای تجزیه و تحلیل سلامت روغن می باشد. هدف اصلی ما این است که ماشین روغن کاری شده بتواند به طور درست و دقیق کار کند. اگر در هنگام آنالیز روغن، وضعیت یا پارامتر های غیر عادی مشاهده کردیم باید در اولین فرصت ممکن اصلاحات مورد نیاز را انجام بدهیم. معمولا روغن هایی که فیلتراسیون روغن در آنها انجام شده است در آنالیز نتایج قابل قبول تری بدست میاورند.
انواع روش های آنالیز روغن صنعتی
اصلی ترین دلیلی آنالیز کردن روغن، اطلاع از وضعیت این مایع می باشد. چرا که وضعیت سلامت روغن تاثیر مستقیمی در وضعیت ماشینی که از این مایع استفاده می کند دارد. خواص سیال، آلودگی و زباله های سایش 3 دسته اصلی هستند که تجزیه روغن ها بر اساس این 3 گروه اصلی انجام می شود.
خواص سیالات
این مدل ازآنالیز روغن صنعتی به طور معمول برای شناسایی وضعیت شیمیایی و فیزیکی روغن تمرکز دارد، یکی دیگر از شاخصه های این نوع از آنالیز تمرکز بر روی تعیین عمر مفید باقی مانده آن (RUL) می باشد. به طور معمول در صنعت وقتی با سوالات زیر مواجه هستیم از این روش استفاده می کنیم.
- آیا نمونه موجود با شناسایی روغنش مشخص شده تطابق دارد؟
- آیا روغنی که استفاده می کنیم برای کار ما مناسب است؟
- آیا افزودنی های مناسب فعال هستند؟
- آیا مواد افزودن یما کاهش یافته اند؟
- آیا ویسکوزیته در سطح مورد انتظار تغییر کرده است؟
- RUL روغن چیست؟
آلودگی
درصورت محدود کردن منابع (داخلی و خارجی) و تشخیص آلودگی های موجود در روغن تجزیه و تحلیل ما می تواند به سوالات زیر پاسخ دهد.
- آیا روغن مورد استفاده تمیز و پاک است؟
- آلاینده ها و آلودگی های درون روغن از چه نوعی هستند؟
- منشا آلودگی های روغن چیست؟
- آیا نشانه ای از دیگر روان کننده ها در روغن وجود دارد؟
- آیا با نشتی داخلی مواجه هستیم؟
شکل گیری زباله
در این روش از آنالیز روغن به طور معمول به شناسایی ذرات تولید شده از سایش قطعات مکانیکی می پردازیم. در صورتی که سوالات زیر برای ما حائز اهمیت باشد از این روش استفاده می کنیم.
- آیا دستگاه ما به طور غیر معمول خراب می شود؟
- آیا زباله های سایشی به وجود می آید؟
- سایش احتمالی از کدام بخش داخلی است؟
- حالت و علت سایش چیست؟
- شرایط سایش چقدر وخیم است؟
تجزیه تحلیل روغن یکی از عوامل مهمی می باشد که بر عمر مفید روغن تاثیر بسزایی دارد. چرا که با آنالیز روغن صنعتی می توان نتایج دقیقی از کارکرد ماشین ها و دستگاه های مربوطه بدست آورد. اما باید توجه داشت که در این تجزیه و تحلیل ها بعضی از نکات در مورد دستگاه بسیار حائز اهمیت می باشند که بدون دانستن این نکات تشخیص ما در نتایج آنالیز می تواند نادرست باشد. برخی از نکاتی که حائز اهمیت هستند شامل موارد زیر می باشد:
- شرایط و محیط دستگاه که شمال مواردی مانند دمای شدید، رطوبت بالا، ارتعاش زیاد و… می شود.
- مدل و کیفیت روغن مورد استفاده
- شناسه کامپوننت دائمی و محل پورت نمونه دقیق
- روش هایی که برای نمونه گیری مناسب انجام می دهیم.
- مقدار روغن آرایش از زمان آخرین تعویض و تغییرات روغن آرایش اضافه شده.
- گاری های فیلتر بین نمونه های روغن استفاده شده است یا خیر؟
- کل زمان کارکرد قطعه نمونه برداری شده از زمان خرید
- هرگونه فعالیت غیرعادی که مربوط به دستگاه باشد می تواند بر تغییرات روان کننده تاثیر بسزایی بگذارد.
هنگام بررسی گزارش آنالیز روغن صنعتی به چه نکاتی توجه کنیم؟
بررسی گزارش آنالیز روغن یک کار تخصصی می باشد که بهتر است این کار توسط پرسنل آزمایشگاه مربوطه انجام شود، ولی در حالت کلی بعضی از نکات در آنالیز تاثیر بسزایی دارند.
- اطلاعات مربوط به نوع روغن و نوع ماشین را با دقت باید خواند و بررسی کرد.
- باید بررسی کرد که داده های مرجع مان برای شرایط جدید روغن نیز نشان داده می شوند.
- گرانوری اندازه گیری شده را بررسی کنید.
- داده های سایشی عنصر را تایید کرده و با داده های مرجع مقایسه کنید، اصولا برای تطبیق از یک سطل زباله استفاده می شود.
- داده های افزودنی عنصر را تایید کرده و سپس با داده های مرجع مقایسه کنید.
- داده های الگوی عنصری را به همراه تعداد ذرات موجود مورد بررسی قرار داده و با داده های مرجع مقایسه کنید.
- سطح رطوبت و آب را مورد بررسی قرار دهید و سپس با داده های مرجع روند مقایسه کنید.
- عدد اسید و عدد پایه را مورد بررسی قرار دهید و در اخر با داده های مرجع و روند مقایسه کنید.
- داده های آنالیز شده، مانند سطوح اکسیداسیون FTIR، نقطه اشتعال، قابلیت دمولاسیون، فرووگرافی تحلیلی و … را مورد بررسی قرار بدهید.
- هر دسته از داده ها که به سطوح غیر قابل قبولی گرایش دارند را بر اساس روند داده مقایسه و توجیه کنید.
- نتایج و توصیه های بدست آمده از اطلاعات را در روغن و ماشین به طور کامل مورد بررسی قرار دهید.
- محدودیت های آلارم را دوره کرده و بر اساس اطلاعات جدید بدست آمده در تنظیمات را بروز رسانی کنید.
کاربرد کیت آنالیز روغن چیست؟
به طور کلی آزمایشگاها کیت آنالیز روغن صنعتی را به همراه خدمات خود ارائه می دهند. معمولا این کیت باید شامل لوله یکبار مصرف، یک برچسب نمونه، ظرفی برای ارسال نمونه و یک بطری نمونه باشد. پس از دریافت کیت از آزمایشگاه باید بررسی کنید که بطری موجود در داخل پک (تمیز) تایید شده باشد.
معمولا ابزارهایی مانند پمپ نمونه برداری خلاء، یک آداپتور برای اتصال به پورت نمونه و یک بطری پاکسازی برای اهداف شستشو در داخل کیت قرار داده می شوند. اصولا کیت تست روغن باید تجهیزاتی را شامل باشد که بتواند امکان تست در محل روغن های جدید و در حال سرویس را فراهم کند.
اکثر کیت ها می توانند داده های ارزشمندی در مورد پارامترهای کلیدی مانند ویسکوزیته، تعداد اسید، میزان رطوبت، آلودگی ذرات و زباله های سایش ارائه دهند. بر اساس نتایج بازرسی مبتنی بر شرایط (CBM)، یک کیت آنالیز روغن باید بتواند به سرعت وضعیت تجهیزات و روان کننده را آشکار کند. هر کیت ما باید در اتاق روغن کارخانه نگه داری شود و حاوی دستگاه های آزمایشی همانند Visgage، نوارهای تست عدد اسید/باز، تستکننده محتوای آب، هیدروکسید کلسیم و کیت تست پچ باشد.
کلام آخر؛ چرا آنالیز روغن صنعتی مهم است ؟
آنالیز روغن صنعتی یک روش ارزشمند برای نظارت بر وضعیت دستگاه های مکانیکی است. اهمیت این روش از آن جهت است که می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت دستگاه فراهم کند و به بهبود عملکرد و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری کمک کند. از این رو باید دقت لازمه برای کیفیت آنالیز را همیشه در نظر داشته باشیم چرا که کیفیت روغن مورد استفاده تاثیر مستقیم بر روی دستگاه دارد.