تصفیه روغن فیزیکی و شیمیایی ترانسفورماتور

تصفیه روغن فیزیکی و شیمیایی ترانسفورماتور

به طور کلی می ‏توان گفت عمر ترانسفورماتور به عملکرد روغن داخل آن بستگی دارد. بنابراین جهت افزایش طول عمر ترانسفورماتورها تصفیه‏ این روغن‏ ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. تصفیه‏ روغن ترانسفورماتور به دو روش شیمیایی و فیزیکی انجام می شود، اما باید توجه داشت جهت انجام فرآیند تصفیه شرایط خاصی می‏ بایست حاکم باشد. به منظور تسهیل زمان مناسب برای انجام فرآیند تصفیه از استاندارد IEC 60422 استفاده می ‏شود. لازم به ذکر است آخرین بروزرسانی این استاندارد بین‏ المللی در سال 2013 انجام شده است.  بازیافت روغن هم میتواند به شکل های متفاوتی انجام شود که در مقاله دیگر در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

دلیل اهمیت روغن ترانسفورماتور و تصفیه آن

ترانسفورماتور یک تجهیز با ارزش و گران‌ قیمت است که به وسیله‏ آن انتقال انرژی و برق انجام می ‏شود. اگر یکی از اجزاء ترانس دچار آسیب شود، جایگزین کردن آن هزینه‏ های زیادی در پی خواهد داشت. به همین دلیل سعی می ‏شود که تعمیر و سرویس دوره ‏ای آن به صورت منظم انجام شود تا موجب افزایش طول عمر مفید دستگاه شود. در زمان سرویس دوره‏ ای، بخش‏ های مختلف آن مورد بررسی و تست قرار می‏ گیرد که یکی از مهم‏ترین این بخش‏ ها چک کردن قدرت عایقی و کیفیت روغن است. به طور خلاصه می‏ توان گفت عمر ترانسفورماتور به کیفیت روغن درون آن بستگی دارد. اگر روغن شما کارکرده و یا شامل ترکیبات آلاینده باشد می‏ تواند به راحتی ترانس را از پای درآورد و موجب سوختن آن شود. طبق آمار به دست آمده بیشترین دلیل خرابی و سوختن ترانس‏ ها ضعف روغن آن‏ ها بوده است. اگر تصفیه‏ فیزیکی و شیمیایی روغن به درستی انجام شود افزایش طول عمر ترانس و متعاقبا کاهش هزینه ‏ها را به دنبال خواهد داشت.

چرا روغن ترانس پیر تخریب می شود؟

این سوال بسیار مهم است، چرا که دریافت پاسخ آن باعث می‏شود روغنی با کیفیت بالا داشته باشید. علاوه بر تصفیه روغن  عوامل محیطی بعد از تصفیه نیز بر روی کیفیت آن مؤثر هستند. دلایل تخریب و به اصطلاح پیر شدن روغن‏ها عبارتند از:

• تغییر درجه حرارت
• انجام نادرست تصفیه فیزیکی و شیمیایی روغن و در نتیجه وجود ناخالصی‏ها و ترکیبات آلاینده
• نفوذ هوا به درون روغن
• عدم نگهداری در شرایط مناسب
• نصب ترانس که بر روی کیفیت روغن نیز موثر است.
• سطح ولتاژ بسیار بالا
• اسیدی شدن روغن

دلایل فوق باعث می‏شود که روغن دستگاه کیفیت خود را از دست بدهد و بازدهی مناسبی نداشته باشد و در نهایت برایتان دردسر ساز شود.

چگونه از روغن سالم برای ترانسفورماتور استفاده کنیم؟

یکی از ساده‌ترین راه های داشتن روغن سالم و مناسب برای ترانسفورماتور تصفیه کردن روغن است. این عمل شاید در ظاهر ساده به نظر برسد اما سختی های مختص خود را دارد. با این حال این سختی ها ارزش وقت و انرژی صرف کردن را دارد. روش های گوناگونی نیز برای تصفیه وجود دارد که در ادامه با ان ها آشنا خواهیم شد. توجه داشته باشید که تولید روغن مراحل مربوط به خود را دارد که میتوانید در مقالات بعدی آن را بخوانید.

انواع روش های تصفیه روغن

برای انجام این عمل از دو روش فیزیکی و شیمیایی استفاده می شود. هر یک از این روش ها ویژگی ها و نحوه انجام منحصر به فرد خود را دارند. ویژگی‏ها و نحوه‏ی انجام هر کدام از این روش‏ها منحصر به فرد است. انتخاب روش مناسب بستگی به دستگاه و روغن شما دارد. روش‏های تصفیه روغن ترانس عبارتند از:

• تصفیه فیزیکی روغن
• تصفیه شیمایی روغن

تصفیه فیزیکی روغن چیست؟

اگر شما برای تصفیه روغن خود از دو شیوه خشک کردن و آبگیری استفاده کنید به آن تصفیه فیزیکی گفته می شود.

تصفیه شیمیایی روغن چیست؟

در صورتی که با توجه به شرایط قرارگیری روغن، درون آن لجن ایجاد و ته‌ نشین شود یا به عبارت دیگر میزان ترکیبات حاصل از اکسیداسیون آن بیشتر شده، دیگر نمی‏ توانید با فرآیند فیزیکی، روغن را تصفیه کنید. در این صورت از تصفیه‏ شیمیایی استفاده می‏ شود. همانطور که از نام آن مشخص است زمانی که میزان ناخالصی روغن زیاد است به صورت ترکیبی از شیوه‏ تصفیه‏ فیزیکی و شیمیایی استفاده می‏ شود.

تفاوت فرآبندهای تصفیه روغن فیزیکی و شیمیایی

از هر دو روش تصفیه‏ی فیزیکی و شیمیایی روغن در کارخانه‏ها، کارگاه‏ها و … استفاده می‏شود. به منظور انتخاب روش صحیح، شما می‏بایست با این روش‏ها آشنایی کامل داشته باشید. به این منظور بهتر است هر یک از این روش‏ها را به صورت مجزا مورد بررسی قرار دهیم تا در نهایت به بطن هر دو آن‏ها پی ببریم.

هرآنچه درباره تصفیه فیزیکی روغن باید بدانید

تصفیه‏ فیزیکی روغن با استفاده از 4 روش زیر امکان‏پذیر است:

• جداسازی آب
• به کار بردن فیلترهایی از جنس کاغذ
• شیوه‏ گریز از مرکز جهت جدا کردن ناخالصی‏ ها و ذرات جامد
• گاز زدایی به منظور حذف گازهای محلول در روغن

توجه داشته باشید شما صرفا زمانی می‏ توانید فرآیند تصفیه‏ فیزیکی را به کار برید که روغن شرایط مشخصی را مطابق با استاندارد داشته باشد. این شرایط عبارتند از:

• ولتاژ شکست آن برابر با 40 ولت برای 5 میلی‏متر باشد.
• مقدار آب در بیشترین حالت برابر با ppm 35 باشد.
• عدد اسیدی آن معادل با mg1 KOH/gr Oil باشد.
• کشش سطحی که بین آب و روغن وجود دارد در کم‌ترین اندازه برابر با N/M 3-10*21 باشد.
• ضریب تلفات عایقی حدود 3-10*15 در هر 90 درجه سانتی گراد باشد.

این شیوه در کشور ما بسیار رایج است و مجموعه‏ نیرونماد نیز آن را به صورت حرفه ‏ای انجام می‏ دهد. مطابق با این روش روغن به شکل کاملا پیوسته از قسمت زیرین ترانس به صورت مدار توسط پمپ مکیده می‏ شود. این مکش موجب گرم شدن روغن شده و سپس روغن به منظور حذف ذرات معلق از فیلتر عبور داده می‏ شود. جنس این فیلتر می‏ تواند از چینی و سرامیک و یا کاغذی باشد. بعد از گذشت این مرحله باید روغن را در یک محفظه‏ بزرگ قرار دهیم و سپس جهت حذف رطوبت آن را در شرایط خلاء قرار دهیم. هرچه سطح تماس روغن با خلاء بیشتر باشد سرعت تبخیر نیز بیشتر می‏ شود. به همین دلیل مخازن خلاء بسیار بزرگ هستند.

هر آنچه درباره تصفیه فیزیکی و شیمیایی روغن باید بدانید

برای شناخت تفاوت تصفیه‏ فیزیکی و شیمیایی روغن باید شیوه‏ دوم را نیز مورد بررسی قرار دهیم. زمانی می‏توان از فرآیند تصفیه‏ شیمیایی استفاده کرد که روغن دارای مشخصات زیر باشد:

• ولتاز شکست آن در کم‌ترین حالت برابر با 30 کیلو وات در 2/5 میلی‌متر باشد.
• ضریب تلفات عایقی آن حداقل 3-10*5 در هر 0 درجه سانتی گراد باشد.
• کشش بین سطحی روغن و آب در پایین ترین میزان برابر با N/M 3-10*18 باشد.
• عدد اسیدی آن هم حداکثر 0.4 میلی گرم باشد.

ناگفته نماند که این مشخصات مطابق با استانداردها است.

تکرار تصفیه روغن فیزیکی به جای تصفیه روغن فیزیکی و شیمیایی

درست است که با تفاوت تصفیه‏ فیزیکی و شیمیایی روغن آشنا شده‏ ایم، اما شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که چرا به جای انجام تصفیه‏ شیمیایی چندین بار تصفیه فیزیکی را تکرار نمی کنیم؟ پاسخ این است که در این صورت علاوه بر این که ذرات ته‌ نشین شده فیلتر نمی‏ شوند، بلکه منجر به سیاه شدن رنگ روغن نیز می‏ شوند.

تعویض روغن روشی بسیار ساده‌تر از تصفیه آن

سؤال دیگری که ممکن است برایتان پیش آید این است که چرا به جای تصفیه روغن آن را تعویض نمی‏ کنیم؟ این کار در نگاه اول بسیار ساده و راحت به نظر می‏رسد. اما توجه داشته باشید که هزینه‏ خرید روغن و هم‏چنین نحوه‏ تعویض آن بسیار زیاد است و در قیاس با تصفیه‏ روغن اصلا مقرون به صرفه نیست.

جمع‌بندی

از ترانسفورماتور در شرایط و حوزه‏ های صنعتی مختلفی استفاده می‏ شود. به جرئت می‏ توان گفت هر جا ترانس وجود دارد روغن نیز حاضر است و در آخر نیاز به تصفیه‏ روغن خواهد بود. شما می ‏توانید این کار را به واحد اجرایی متخصص و حرفه‏ ای نیرونماد بسپارید تا فرآیند تصفیه را مطابق با نظر شما برایتان انجام دهند. قیمت آن نیز بسیار مناسب و ارزان است. با انجام فرآیند تصفیه‏ روغن توسط شرکت نیرونماد خراسان می‏ توانید در زمان و هزینه‏ خود صرفه جویی کنید.

---

تصفیه فیزیکی روغن چیست؟

اگر شما برای تصفیه روغن خود از دو شیوه‏ خشک کردن و آبگیری استفاده کنید به آن تصفیه فیزیکی گفته می‏ شود.

تصفیه شیمیایی روغن چیست؟

در صورتی که با توجه به شرایط قرارگیری روغن، درون آن لجن ایجاد و ته‌ نشین شده است، یا به عبارت دیگر میزان ترکیبات حاصل از اکسیداسیون آن بیشتر شده، دیگر نمی‏ توانید با تصفیه‏ فیزیکی آن را تمیز کنید. در این صورت از فرآیند تصفیه‏ شیمیایی استفاده می‏ شود.