به طور کلی، جداسازی آب از روغن یک فرایند است که در آن آب از روغن جدا می شود تا روغن به صورت خالص باقی بماند. این فرایند معمولاً در صنایع نفت و گاز، خودروسازی، صنایع شیمیایی و… استفاده می شود. چند روش مختلف برای جدا کردن آب و روغن وجود دارد که شامل فیلتراسیون روغن، تمایز چگالی، جذب، کمک از کاغذ و… می باشد. در ادامه بیشتر با هرکدام از این روش ها آشنا خواهید شد.
فرایند جداسازی آب از روغن در چه صنایعی به کار می رود؟
این فرآیند در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به جداسازی روغن از آب را دارند. برخی از این صنایع عبارتند از:
- صنعت نفت و گاز
- صنایع خودروسازی
- معدن
- صنایع غذایی
- صنایع شیمیایی
صنعت نفت و گاز
در صنعت نفت و گاز، حذف روغن و چربی از آب، بسیار مهم است. گاهی آب ممکن است به طور تصادفی، وارد روغن در فرآیندهای استخراج، تولید و حمل و نقل نفت شود. در این موقعیت، برای حفظ کیفیت و خواص روغن، آب باید جدا شود و این عمل، معمولاً در واحدهای پالایشگاهی و تصفیه آب در صنعت نفت و گاز صورت می گیرد.
صنایع خودروسازی
یکی از صنایعی که این فرایند برایشان اهمیت بالای دارد، صنعت خودروسازی است. در این صنعت، تفکیک آب از روغن در انواع موتورها و سیستم های روانکاری، دارای اهمیت بسیاری است. آب در روغن موتور، به عنوان آلودگی شناخته می شود و عملکرد درست موتور را مختل می کند. بنابراین، سیستم های فیلتراسیون و جداسازی آب از روغن، بسیار کاربردی هستند.
معدن
در برخی از صنایع معدنی، مانند صنعت استخراج نفت، زغال سنگ، فلزات، مواد معدنی و… نیز نیاز به حذف روغن از آب وجود دارد. این فرایند معمولاً جهت حفظ کیفیت و خواص مواد استخراج شده از معدن و همچنین به منظور کاهش تاثیرات زیست محیطی، انجام می شود.
صنایع غذایی
در بسیاری از صنایع غذایی مانند تولید روغن های خوراکی، احتمال دارد، آب به صورت آلودگی وارد روغن شود. این موضوع می تواند به کاهش کیفیت و عمر مفید روغن منجر شود. بنابراین، جداسازی آب از روغن ضروری و کاربردی است.
صنایع شیمیایی
در تولید محصولات شیمیایی مختلف نیز، فیلترهایی برای تفکیک آب از روغن وجود دارد. این فرایند می تواند در مراحل تصفیه و پالایش مواد شیمیایی، تولید پلاستیک، صنعت رنگ تولید مواد شوینده و… مورد استفاده قرار بگیرد.
روش های جداسازی آب از روغن
فرآیند جداسازی شامل 10 روش است که عمدتاً به دو دسته؛ روش های فیزیکی و روش های شیمیایی تقسیم می شوند. هر کدام یک از این روش ها، دارای مزایا و معایبی هستند که آنها را بررسی می کنیم.
روش های فیزیکی
روش های فیزیکی جداسازی آب از روغن از طریق فرایندهای فیزیکی از تفاوت ویژگی های فیزیکی مختلف آب و روغن بهره می برند. موارد زیر، چند روش فیزیکی متداول برای تفکیک آب از روغن است. انتخاب روش مناسب برای اینکار، بستگی به مواد و شرایط خاص مخلوط و نیازهای صنعتی دارد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به ترکیب چندین روش باشد تا جداسازی به صورت کامل انجام شود.
1. سانتریفیوژ
در سبک سانتریفیوژ، از نیروی چرخشی برای جداسازی آب و روغن استفاده می شود. با قرار دادن مخلوط آب و روغن در یک ترازوی سانتریفیوژی، ترازو به سرعت چرخیده و نیروی گرانشی و نیروی سانتریفیوژی آب را به سمت مرکز ترازو و روغن را به سمت خارج از آن می راند. این روش معمولاً در صنایع نفت و گاز و صنایع خودروسازی استفاده می شود.
2. ترشح (Decantation)
روش ترشح (Decantation)، بر اساس تفاوت چگالی آب و روغن است. مخلوط آب و روغن در یک مخزن قرار می گیرد و به آرامی آب به قسمت پایینی مخزن رسیده و روغن در بالای آن تجمع می کند. سپس به دقت، روغن را از بالا جدا کرده و جداگانه آب را از پایین مخزن حذف می کنند.
3. فیلتراسیون
در سبک فیلتراسیون، از فیلترها برای جداسازی آب و روغن استفاده می شود. مخلوط آب و روغن از طریق فیلتر عبور می کند و آب از روغن جدا می گردد. فیلترها معمولاً دارای منافذ کوچکی هستند که به روغن اجازه می دهد عبور کند، اما آب را جذب می کند.
4. جذب با استفاده از مواد جاذب
برخی مواد جاذب مانند زئولیت ها، سیلیکا ژل و کائولین قادر به جذب آب هستند. در این روش، مخلوط آب و روغن با ماده جاذب تماس برقرار می کند و آب توسط ماده جاذب، جذب می شود. در حالی که روغن جداگانه روی سطح، باقی می ماند. سپس با استفاده از روش های جداگانه می توان آب را از ماده جاذب جدا کرد و روغن خالص به دست آورد.
5. تقطیر
در روش تقطیر، مخلوط آب و روغن در یک برج تقطیر، می گریزد و با اعمال حرارت، آب به صورت بخار تبخیر می شود و به بالا می رود. سپس بخار آب در بالای برج جمع آوری شده و به صورت مایع تبدیل می شود، در حالی که روغن به صورت خالص در برج باقی مانده است.
روش های شیمیایی
روش های شیمیایی، بر اساس تغییر شکل و ساختار مولکول های آب و روغن، با استفاده از عواملی مانند اسیدها، بازها، الکترولیت ها و پلیمرها، صورت می گیرند. روش های زیر، نمونه هایی از این سبک شیمیایی متداول برای جداسازی آب از روغن است.
1. امولسیون شکست
در بسیاری از موارد، آب و روغن به صورت امولسیون با یکدیگر مخلوط می شوند و تشکیل مایع می دهند. امولسیون شکست به معنای جداسازی آب و روغن در ذرات امولسیون، است. برای این منظور، از مواد شیمیایی مانند سطوح فعال (مثل صابون و دیترژانت ها) استفاده می شود. این مواد شیمیایی با افزایش تماس بین ذرات آب و ذرات روغن، امولسیون را شکسته و آب را از روغن جدا می کنند. این روش معمولاً در صنایع غذایی، صنایع شیمیایی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
2. مخلوط گیری با حلال
در روش مخلوط گیری با حلال، از حلال ها برای جداسازی آب و روغن استفاده می گردد. این مواد که با آب ترکیب پذیرند، با روغن قابل مخلوط شدن نیستند؛ مانند بنزن و هگزان. با افزودن حلال به مخلوط آب و روغن، این ماده با آب مخلوط می شود و روغن در لایه جداگانه ای، قرار می گیرد. سپس با تفکیک لایه ها، روغن را می توان از حلال جدا کرد.
3. اختلاط ناپذیری
بعضی از مواد شیمیایی، مانند کلرید کلسیم به خوبی با آب ترکیب پذیر هستند، اما با روغن اختلاط ناپذیرند. با افزودن ماده ای مانند کلرید کلسیم به مخلوط آب و روغن، آب با کلرید کلسیم ترکیب می شود و روغن در لایه ای جداگانه، شکل جدیدی به خود می گیرد. سپس با تفکیک لایه ها، روغن را می توان جدا کرد.
جداسازی آب از روغن در خانه
برای جدا سازی آب از روغن در خانه، می توان از روش های ساده و موادی که در دسترس هستند استفاده کرد. به عنوان مثال به نمونه های زیر دقت کنید؛
1. استفاده از جدا کننده های طبیعی
شما می توانید از موادی مانند سبزیجات خشک مثل نعناع و زیره، ریحان تازه، آرد یا نشاسته در خانه، استفاده کنید. برای انجام این روش، آب و روغن را در یک ظرف قرار دهید و سپس مواد جداکننده را به ظرف بیفزایید.با مخلوط کردن آنها، مواد جداکننده مانند نشاسته یا آرد، به صورت گلوله های ریز درآمده و روغن را جذب می کنند. سپس می توانید با استفاده از وسایلی مانند قاشق، روغن را از بالای مخلوط جدا کنید.
2. استفاده از برگهای کاغذ جذب کننده روغن
اگر روغنی روی سطح آب وجود دارد، می توانید از برگهای کاغذ جاذب روغن مانند کاغذ دستخوش یا کاغذ نوار استفاده کنید. برگ کاغذ را به آرامی روی سطح مخلوط قرار دهید و صبر کنید تا روغن توسط کاغذ جذب شود. سپس می توانید کاغذ را با دقت بردارید و روغن را دور بیاندازید.
3. استفاده از سطح مناسب
در مواردی که روغن روی سطح آب را لازم ندارید، می توانید از یک سطح مناسب مانند کاسه پلاستیکی یا یک قاشق پلاستیکی استفاده کنید. سپس آن را به آرامی بر روی سطح آب با روغن قرار دهید و صبر کنید تا روغن به سطح مناسب چسبیده و جمع شود. در آخر روغن از آب جدا شده است.
کلام آخر
فرایند جداسازی آب از روغن، عملی است که بستگی به میزان حجم دارد. جداسازی روغن از آب، به طور کلی از طریق دو روش فیزیکی و شیمیایی صورت می گیرد که هر کدام روش های خاص خود را دارد. انجام این فرایند به صورت فیزیکی شامل؛ سانتریفیوژ، ترشح، فیلتراسیون، جذب با استفاده از مواد جاذب و تقطیر می شود. جداسازی به روش شیمیایی شامل امولسیون شکست، مخلوط گیری با حلال و اختلاط ناپذیری می گردد. علاوه بر این شما می توانید برای جداسازی روغن از آب در خانه، از روش های جدا کننده طبیعی، برگ های کاغذی جذب کننده روغن و یا سطح مناسب، بهره بگیرید.
همچنین شما می توانید از طریق سایت نیرو نماد خراسان خدماتی مانند تولید، تصفیه و بازیافت روغن را دریافت کنید.
ما در آنلاینر بیش از 12 سال است که به صورت تخصصی در حوزه های مختلف سئو (تولید محتوا، آن پیج، آف پیج، و تکنیکال) فعایت می کنیم. تیم ما تشکیل شده از دوازده کارشناس در هر کدام حوزهها و در بخش تولید محتوا نویسنده های متخصص، به روز و با تجربهی ما همواره تلاش می کنند تا باکیفیت ترین و یونیک ترین محتوا ها را ارائه دهند.
